Tanrı

Dinler Tarihi’ne bakıldığında, insanların din tercihlerinde Tanrı’nın niteliği ve niceliği hususları belirleyici bir rol oynamaktadır. Tanrı’nın kim ve ne olduğu ise dinleri birbirinden ayıran en önemli hususların başında gelmektedir. Bu nedenle Tanrı’nın kimliği ile dinin kimliği arasında sıkı bir ilişki vardır.

Seçilen ve özellikleri belirlenen Tanrı etrafında oluşan inanç sistemi, insanların yaşam biçimlerini şekillendirmek-tedir. Dinlerin Tanrısını tanımak, içinde yaşanılan toplumun algı ve anlayış yapısı hakkında bize önemli ipuçları vermektedir. Bu işlemi yaparken de inanç doktrinleri ile toplumsal yapı arasında sürekli bir etkileşimin söz konusu olduğu unutulmamalıdır. İlk etapta inanç doktrinleri, toplumsal yapıyı derinden etkilerken zamanla asıl inanç doktrini ile toplumsal yaşamda tezahür eden inanç sistemi, birbirine geçip benzeşmektedir. Tarihsel süreç içerisinde doktrinel Tanrı bilgisi, yerini algısal ve yaşamsal Tanrı bilgisine bırakabilmektedir. Zamanla da bu algılar tarih içinde tekrar doktrine dönüşmekte ve asıl doktrinleri gölgesinde bırakabilmektedir. Bir araştırmacı için en zor durum, bu ayrımın farkına varabilmektir. İnsanlık tarihinin uzun bir süreyi kapsaması nedeniyle Tanrı hakkında oluşan algı ve inanç yapısının çözümlenmesi bu nedenle oldukça güçtür. Böyle bir durumda araştırmacının yapacağı en sağlıklı araştırma metodu, tarihsel açıdan birincil kaynak niteliğindeki metinlere ulaşıp oradan araştırmasını sağlam zeminlere oturtmasıdır.

Günümüzde dinler açısından problemlere yaklaşım tarzının farklı olmasında Tanrı kavramı etrafında oluşan inanç örüntüsünün etkisi yadsınamaz. Tanrı kavramının karşılaştırmalı olarak incelenmesi, dinlerin problemlerin ele alınış biçimleri konusunda da bize ışık tutacaktır..